بررسی زمین لغزش ها از دیدگاه رسوب شناسی و زمین شناسی مهندسی، مطالعه موردی: بالادست سد البرز، منطقه سوادکوه استان مازندران

حرکت توده ای از مواد تشکیل دهنده زمین از یک شیب به سمت پایین را زمین لغزش گویند. پدیده لغزش همانند پدیده های زلزله، آتشفشان و سیل از بلایای طبیعی مهم به شمار می آید که هر ساله خسارات زیادی را به بار می آورد. از جمله حساس ترین و مهم ترین مسائل در پروژه های عمرانی همچون انتخاب محل سدهای خاکی و انتخاب مسیراحداث راه ها در گرو مطالعه پایداری شیب های طبیعی منطقه می باشد. استان مازندران با تعداد 422 مورد رخداد زمین لغزش و 5/12 درصد فراوانی بالاترین آمار از کل تعداد رخدادهای زمین لغزش ثبت شده را به خود اختصاص داده است. این پژوهش جهت بررسی پایداری شیروانی های خاکی حوضه بالادست سد البرز انجام شده است. حوضه بالادست سد البرز در استان مازندران و در 45 کیلومتری شهرستان بابل قرار دارد و به دلیل مجموعه ای از شرایط طبیعی و انسانی مستعد وقوع زمین لغزش می باشد. مطالعات در دو بخش صحرایی و آزمایشگاهی انجام شد. مطالعات صحرایی شامل آزمایش دانسیته در محل، برداشت هندسه شیروانی ها، بررسی صحرایی علل وقوع لغزش و نمونه برداری و آزمون های آزمایشگاهی شامل دانه بندی و طبقه بندی خاک، تعیین حدود اتربرگ، آنالیز xrd، کلسیمتری، تعیین درصد مواد آلی، تعیین اسیدیته، تعیین وزن مخصوص ویژه، درصد رطوبت و آزمون برش مستقیم انجام گردید. ضریب اطمینان شیروانی ها به روش تعادل حدی محاسبه گردید و برای تحلیل پایداری شیروانی ها از نرم افزار slide استفاده شده است. آنالیز های انجام شده نشان داد که شیروانی ها ناپایدار می باشند و در طول زمین لرزه ناپایدارتر می شوند. عوامل اصلی موثر بر ناپایداری شیروانی های منطقه شامل فعالیت های انسانی (ساختن جاده بدون زهکشی مناسب و تمرکز رواناب در سطح جاده ها)، آب و هوا (بارش های سنگین)، لرزه خیزی، لیتولوژی سنگ بستر و زیرشویی پای دامنه ها می باشند.